Arabuluculuk Süreci Nasıl İşler?
Arabuluculuk oldukça esnek bir çözüm olup, tarafların istekleri ön plandadır. Dolayısıyla; her arabuluculuk için tek bir modelden bahsedilemez. Ancak sürecin başlamasına ve işleyişine yönelik belli başlı kurallar ve uygulamalar mevcuttur.
Arabuluculuk Sürecinin Başlaması:
- Öncelikle, arabuluculuk sürecinin başlayabilmesi için her iki tarafın/tarafların iradesi mevcut olmalıdır. Gönüllülük esastır. Arabulucuya gitmek isteyen taraf diğer tarafı arabuluculuğa davet edebilir.
- Taraflar, bizzat kendileri arabuluculuk faaliyetini yürütecek arabulucu/lar konusunda karşılıklı olarak anlaşabilecekleri gibi, arabulucu seçimini tarafsız ve bağımsız başka bir kurum veya kuruluşa da bırakabilirler.
- Arabulucunun belirlenmesinin ardından, arabuluculuk faaliyetinin devamına ilişkin taraflar ve arabulucu arasında “Arabulucu Sözleşmesi” imzalanır.
Ön Görüşme:
Arabulucu, ortak toplantı öncesinde taraflar ve/veya kanuni temsilcileri ile temasa geçerek uyuşmazlık hakkında bilgi ve belge talep edebilir. Ön görüşmelerin yararları şunlardır:
- Arabuluculuk süreci, faydaları ve diğer çözüm yollarından farkı anlatılır.
- Arabulucunun uyuşmazlık hakkında daha detaylı bilgi edinmesine ve anlaşmayı etkileyebilecek ana hususları önceden öğrenmesine olanak sağlar.
- Taraflar açısından kabul edilebilir bir sonuca ulaşmada etkili olabilecek bilgilerin arabulucu tarafından saptanmasına hizmet eder.
Asıl Arabuluculuk Oturumları:
Arabulucu, tarafları ilk oturuma davet etmek için ortak bir gün ve saat kararlaştırır. Bu oturumlar, ortak ve/veya özel olarak birden fazla şekilde yapılabilir. Arabulucu gerek uyuşmazlığın niteliğine gerekse tarafların durumuna göre oturumları ne şekilde düzenleyeceğine karar verebilir.
Ortak Oturumlar:
Ortak oturumlarda taraflar ve kanuni temsilcileri bir aradadır. Müzakere sürecini arabulucu nezaretinde birlikte yürütürler. Ortak oturumlar;
- Tarafların birbirleriyle iletişim kurmalarını sağlar.
- Tarafların birbirlerine ait menfaatlerini ve ortak yönlerini daha iyi anlamalarına yardımcı olur.
- Hukuki durumlardaki güçlü ve zayıf noktalar ile çözüme ulaşılmaması halinde ortaya çıkacak sonuçları görmelerini sağlar.
- Tarafların uyuşmazlığı sona erdirecek çözümler üretmelerine ve bu üretilen çözümler üzerinde müzakere ederek, menfaatlerine uygun çözümler bulmalarına olanak tanır.
Özel Oturumlar:
Özel Oturumlarda tarafların her biri arabulucu ile özel olarak görüşür. Bu toplantılarda edinilen bilgileri, taraf izin vermedikçe arabulucu diğer tarafa açıklayamaz. Özel oturumlar;
- Tansiyonun düşmesine yardımcı olur.
- Tarafların birinin diğer tarafın bilmesini istemediği hususları arabulucuya anlatmasına, ortaya çıkarılması gerekli sorunlar varsa bunların açıklanmasına imkan tanır.
- Arabulucunun, tarafların çözüme ne kadar yakın olduklarını ölçmesine ve uzlaşma alanını belirlemesine olanak sağlar.
Arabuluculuğun Sona Ermesi:
Arabuluculuk süreci aşağıdaki hallerde sona erer:
- Tarafların anlaşmaya varması.
- Arabulucu tarafından bir sonuca varılamayacağının ve daha fazla çaba sarf edilmesinin gereksiz olduğunun arabulucu tarafından tespit edilmesi.
- Taraflardan birinin karşı tarafa veya arabulucuya, arabuluculuk faaliyetinden çekildiğini bildirmesi.
- Tarafların anlaşarak arabuluculuk faaliyetini sona erdirmesi.
- Uyuşmazlığın arabuluculuğa elverişli olmadığının tespit edilmesi.