İHTİYARİ VE DAVA ŞARTI (MAHKEME DIŞI) ARABULUCULUK HİZMETLERİ
İhtiyari Arabuluculuk konusu itibariyle arabuluculuğa elverişli bir ihtilafın çözümünde tarafların dava açılmadan önce iradi olarak arabuluculuk yolunu seçmeleridir. Yapılan arabuluculuk görüşmeleri çerçevesinde taraflar uzlaşırlarsa, dava açılmasına gerek kalmayacaktır. Taraflar arabuluculuk süreci içinde bir anlaşmaya varamazlarsa, dava açabileceklerdir.
Dava Şartı Arabuluculukta ise kanun koyucu, işçi – işveren uyuşmazlıklarında ve ticari uyuşmazlıklarda arabulucuya başvurmayı dava şartı olarak zorunlu kılmıştır. Bu durumda tarafların dava yoluna gitmeden önce arabulucuya başvurması gerekmektedir.
Bu düzenlemelerin başında; işçi ve işveren uyuşmazlıkları gelmektedir. 1 Ocak 2018 tarihi itibariyle, 7036 sayılı Kanun Madde 3 uyarınca, bireysel veya toplu iş sözleşmesine dayanan işçi veya işveren alacağı ve tazminatı ile işe iade talebiyle açılacak davalarda, arabulucuya başvurulmuş olması dava şartı haline gelmiştir. Bir diğer ifadeyle, ilgili işçi veya işverenin, söz konusu uyuşmazlıkların çözümü için öncelikle arabuluculuk yoluna başvurması gerekmekte olup, yapılacak arabuluculuk görüşmelerinde taraflarca bir anlaşmaya varılamaması halinde mahkeme nezdinde dava açılabilecektir.
İkinci olarak, 7155 sayılı Abonelik Sözleşmesinden Kaynaklanan Para Alacaklarına İlişkin Takibin Başlatılmasına İlişkin Kanun 19 Aralık 2018’de Resmi Gazetede yayımlanmıştır. 7155 sayılı Kanun’da getirilen düzenleme ile 1 Ocak 2019 tarihinden itibaren ticari davalarda arabuluculuk dava şartı haline getirilmiştir. Daha detaylı başka bir değişle, ticari uyuşmazlıklardan, konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talepleri hakkında dava açılmadan önce arabulucuya başvurulması gerekmektedir. Arabulucu, yapılan başvuruyu görevlendirildiği tarihten itibaren 6 (altı) hafta içerisinde, uyuşmazlığın taraflarınca uzlaşmaya varılsın veya varılmasın, arabuluculuk sürecini sonuçlandırmalıdır. Bu süre, zorunlu hallerde arabulucu tarafından en fazla 2 (iki) hafta uzatılabilecektir. Arabulucuya başvurulmadan dava açılması halinde ise dava usulden reddedilecektir.